Rozwój nowych technologii w sporcie – zarówno tradycyjnym, jak i elektronicznym – zmienia oblicze rywalizacji, komunikacji z kibicami oraz kształtowania postaw etycznych. Cyfryzacja otwiera szanse na zwiększenie przejrzystości wyników, promowanie zasad fair play i edukację sportowców, ale jednocześnie niesie ryzyka związane z nadużyciami technologicznymi, cyberprzestępczością czy nieuczciwą manipulacją danymi. W obliczu rosnącej roli e-sportu oraz rozwoju systemów monitoringu wyników, konieczne staje się zdefiniowanie na nowo pojęcia fair play w kontekście cyfrowym.
Fair play, tradycyjnie rozumiane jako uczciwość, szacunek i zgodność z zasadami, stanowi fundament sportu. W dobie cyfryzacji pojęcie to rozszerza się o kwestie bezpieczeństwa danych, transparentności algorytmów analizujących wyniki, a także odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii.
W Polsce zasady walki z nadużyciami technologicznymi i dopingiem reguluje m.in. Ustawa o zwalczaniu dopingu w sporcie (Dz.U. 2022, poz. 1258), implementująca przepisy Światowego Kodeksu Antydopingowego 2021. Instytucje takie jak POLADA pełnią kluczową rolę w monitorowaniu uczciwości rywalizacji oraz edukacji w zakresie etyki sportowej.
Nowoczesne technologie niosą zagrożenie manipulacji wynikami. Przykłady obejmują użycie algorytmów do predykcji przeciwników, ingerencję w dane biometryczne czy stosowanie urządzeń wspomagających wydolność.
Tabela 1. Przykłady technologicznych nadużyć w sporcie
| Typ nadużycia | Przykład | Potencjalny skutek |
| Manipulacja danymi biometrycznymi | Fałszowanie wyników testów | Zatarcie rzeczywistych wyników |
| Wykorzystanie AI do analizy rywali | Algorytmy przewidujące taktykę | Zachwianie równowagi rywalizacji |
| Cyberataki na systemy wynikowe | Hakowanie tablic wyników | Utrata zaufania kibiców |
Cyfryzacja zwiększa dostępność sportu, umożliwiając transmisje online i interakcje w mediach społecznościowych. Jednak wzrost widoczności prowadzi także do presji komercyjnej oraz ryzyka nieuczciwego kreowania wizerunku przez algorytmy marketingowe.
E-sport, bazujący na rywalizacji cyfrowej, stawia pytania o definicję sportu i uczciwości. O ile doping farmakologiczny nie jest tu głównym problemem, to oszustwa technologiczne (np. „cheaty”, boty, manipulacje serwerami) stają się poważnym zagrożeniem.
Rozwój narzędzi opartych na sztucznej inteligencji umożliwia natychmiastową weryfikację wyników i analizę potencjalnych oszustw. Jednak brak przejrzystości w działaniu algorytmów może prowadzić do podejrzeń o stronniczość.
Edukacja w zakresie korzystania z technologii staje się nieodzownym elementem współczesnego sportu. Programy szkoleniowe prowadzone przez POLADA i międzynarodowe organizacje podkreślają znaczenie wartości etycznych i moralnych w warunkach cyfrowej rywalizacji.
Nowoczesne technologie, w tym aplikacje mobilne i platformy edukacyjne, są wykorzystywane do promowania zasad uczciwej rywalizacji. Cyfrowe kampanie społeczne skutecznie docierają do młodych sportowców i graczy e-sportowych.
Cyfryzacja sprzyja wdrażaniu zasad zrównoważonego rozwoju w sporcie poprzez redukcję emisji związanych z podróżami (np. wirtualne rozgrywki) oraz optymalizację wykorzystania zasobów dzięki analizie danych.
Systemy cyfrowe ułatwiają monitorowanie testów antydopingowych, gromadzenie danych i ich analizę. POLADA, zgodnie z raportami z lat 2022–2023, wskazuje na wzrost efektywności procesów dzięki cyfryzacji rejestrów i baz danych.
Fair play w dobie cyfryzacji sportu wymaga redefinicji tradycyjnych wartości w kontekście nowych technologii. Wyzwania obejmują ryzyko oszustw, manipulacji danymi, a także zacierania granic między sportem a e-sportem. Jednocześnie cyfryzacja stwarza szansę na większą transparentność, efektywniejszą walkę z dopingiem i skuteczniejsze promowanie wartości etycznych. Kluczowym elementem przyszłości będzie równoważenie innowacji technologicznych z zachowaniem integralności i moralności sportu.